معماری باروک | همه چیز در مورد معماری باروک

باروک یک سبک معماری است. آنچه یک بیننده را شیفته­ ی معماری باروک می­کند، کیفیت بصری آن است. این کیفیت بصری برگرفته از منحنی­ هایی است که فضا را به شکلی که قبلاً توسط معماران و مجسمه‌سازان پیش‌بینی‌نشده است، به تصویر می­کشد. در اسپانیا اصطلاح “باروک” در ابتدا به معنی مروارید نامنظم و عجیب‌وغریب بود، این در حالی است كه در ایتالیا به معنای یك استدلال قاطع و متعارف، با ارزش منطقی كم است.

تاریخچه معماری باروک

معماری باروک یک سبک ساختمانی است که از قرن شانزدهم میلادی در دوران باروک آغاز شد.این نوع ساخت‌وساز بر اساس راه و روش معماری رومی است اما هدف آن به‌جای مدرنیته ساختن آن، قدرت بخشیدن به کلیسای کاتولیک روم بود. از معماری باروک برای نشان دادن ثروت و قدرت کلیسای کاتولیک استفاده شد.در نیمه دوم قرن نوزدهم، منتقد سوئیسی هاینریش به همراه ولفلین و پیروانش به کلمه باروک معنای عینی­ تری بخشیدند.

آن­ها با اشاره به هنر مذهبی قرن هفدهم و اوایل قرن هجدهم، باروك را به‌عنوان آثاری كه خصوصیات خاصی در آن دیده می‌شود، تعریف کرده­ اند. این خصوصیات شامل استفاده از حركت؛ چه واقعی یا ضمنی، تلاش برای نمایش دادن ابدیت، اهمیت دادن به نور و تأثیرات آن در مفهوم یک اثر هنری و تأثیر نهایی آن، چشاندن جلوه­ های درخور تماشا به بینندگان، گرایش به نادیده گرفتن مرزهای بین اشکال مختلف هنری و در هم آمیختن معماری، نقاشی، مجسمه‌سازی و غیره است.

مقاله مرتبط: معماری ایرانی 

در اروپای مرکزی، معماری باروک خیلی دیر وارد شد اما در آثار معمارانی مانند یوهان برنارد فیشر فون ارلاچ اتریشی، شکوفایی پیدا کرد. تأثیر معماری باروک در انگلیس را می­توان در آثار کریستوفر رن مشاهده کرد.شاید گاهی اوقات این معماری زشت و بی­روح به نظر برسد ولی هرگز کسل‌کننده نمی­باشد.

همچنین از معماری باروک در قرن هفدهم، در جزیره مالت نیز استفاده شد. در این دوره اولین سازه­ ها با استفاده از سبک باروک ساخته شدند. پس از طراحی کلیسای Jesuits در مالت، معماری باروک محبوبیت زیادی پیدا کرد و در نتیجه کلیساهای بسیاری با استفاده از این سبک ساخته شدند.

در پرتغال، کلیسای سانتا آنجراسیا اولین کلیسایی بود که با استفاده از سبک باروک ساخته شد. این کلیسا در لیسبون قرار دارد و توسط معمار جوآ آنتونز طراحی‌شده است.در قرن هجدهم، معماران قسمت شمالی پرتغال، مفهوم باروک ایتالیایی را پذیرفتند تا از مزایای شکل‌پذیری آن در ساخت بناهای بلند بهره ببرند.

مقاله مرتبط: معماری اسلامی

ویژگی­های معماری باروک

یکی از مشخصات معماری باروک این است که با وجود مشاهده­ ی نمونه­ هایی از این نوع معماری در اروپا و آمریکای لاتین، این نوع معماری از یک کشور به کشور دیگر متفاوت بود. پس چگونه است که همه­ ی این معماری­ ها با یک اصطلاح واحد مشخص می­شوند؟ این امر تا حدودی برای راحتی و برای خلاصه کردن هنر یک دوره با یک کلمه واحد بوده است اما بیشتر به دلیل منشأ زیبایی‌شناسی مشترک آنها است.

اگر نیاز به مشاوره  رایگان درزمینهٔ  نمای ساختمان دارید  با شماره 05142222550 و یا 09913377500 تماس حاصل نمایید.

 

معماری باروک ویژگی­هایی دارد که برخی از این ویژگی­ها در زیر بیان‌شده است:

• ظاهر نمایشی آن
• استفاده از دکوراسیون مجلل در نمای بیرونی ساختمان
• رنگ روشن دیوار­های ساختمان
• استفاده از برج مرکزی، گنبد، ایوان، برجسته­ کاری­ ها و طراحی مرکزی مختلف
• استفاده از طرح­ های پرشور و نقش­ های پیچیده
• استفاده از دیوار­های خمیده
• استفاده از مجسمه­ ها و یا نقش ­های برجسته در اطراف ورودی مرکزی
• دارای شکوه و جلال
• استفاده از تقابل و تضاد
• استفاده از مجسمه­ های طلا­کاری شده و یا سقف­ های نقاشی شده در ساختمان
• استفاده از طرح­ های بریده و یا ناتمام در ساختمان
• استفاده از گچ‌بری یا استفاده از سنگ مرمر
• استفاده از اثرات واهی که باعث فریب چشم می­شود.
• گنبدهای بیضی‌شکل

مقاله مرتبط: معماری سنتی

شرح برخی از ویژگی­های برجسته­ی معماری باروک به‌ اختصار

1- شبستان­های گسترده

در کلیساها، مناطق مرکزی با شبستان­های گسترده و با اشکال بیضوی مشخص می­شوند.

2- عناصر ناتمام:

یک ویژگی بارز از این معماری استفاده از عناصر معماری ناتمام است که به طراحی منحصربه ‌فرد این ویژگی های خاص کمک می­کند.

3- روشنایی:

یکی دیگر از ویژگی­ های بارز این معماری، استفاده از جلوه­ های نورپردازی یا استفاده از نور شدید است. همچنین در این نوع معماری از چراغ ­های سایه­ دار برای ایجاد تضاد نیز استفاده می­شود.

4- استفاده از تزئینات:

نقاشی­ های دیواری سقفی در معماری باروک معمولاً در مقیاس بزرگ استفاده می­شود. یکی دیگر از ویژگی­ هایی که در معماری باروک معمول است استفاده از زیورآلات و گچ کاری و یا استفاده از سنگ مرمر است که جلوه­ای تزئینی به این معماری می­بخشد.

بناهای معروف سبک معماری باروک

پیشرفت سبک معماری باروک با زمان استعمار اروپایی‌ها هم‌زمان بود؛ برای همین می‌توان در کل دنیا، بناهایی به این مدل مشاهده کرد. بزرگ ترین بناهای ساخته شده در سبک معماری باروک درمتن زیرعنوان شده اند :

• میدان سن پیتر در واتیکان: میدان سن پیتر واقع در واتیکان سیتی، مجموعه ستون‌های عظیم و ۱۴۰ مجسمه قدیسان آن را جیان لورنزو برنینی طراحی کرده است. فواره سمت چپ این میدان نیز اثر برنینی است که در طراحی آن تلاش کرده تا از فواره سمت راست که اثر کارلو مادرنو پیروی کنند و تقارنی نسبی به وجود بیاورد. در سال ۱۹۸۶ معمار و مجسمه‌ساز مشهور ایتالیایی دومینیک فونتانا یک ابلیسک مصری را در مرکز این میدان ساخت.

• کاخ ورسای در ورسای: کاخ ورسای یکی از عظیم ترین کاخ های دنیا و مشهورترین بنای غیرمذهبی معماری باروک فرانسوی یا باروک پسین است. این بنا در سال ۱۹۶۰ میلادی به دستور لویی چهاردهم بنا شد و معماری بیشتر قسمت‌های آن از جمله تالار آینه ها هنر ژول آردوئن مانسارات است. جانشینان لویی چهاردهم تغییرات زیادی را در این کاخ به وجود آوردند اما اصالت و زیبایی و شکوه این بنا ماندگار شده است.

• کلیسای زاتکاس در مکزیک: کلیسای زاکاتکاس، در سبک نئوکلاسیک و چوریگرسک بناشده است و نمای اصلی آن یکی از بهترین مدل های معماری باروک در مکزیک می باشد این بنا از سال ۱۷۳۰ تا ۱۷۶۰ بنا شده است و درباره معماران اطلاعات کاملی وجود ندارد.

• کلیسای سنت چارلز در وین: کلیسای سنت چارلز یکی از زیباترین و باشکوه ترین ساختمان های وین می باشد که پادشاه کارل ششم پیمان بسته بود اگر شهر از طاعون در امان باشد کلیسایی را به این مناسبت بنا خواهد کرد. ساخت کلیسای سنت از سال ۱۷۱۶ میلادی تا ۱۷۳۸ میلادی  طول کشید. طراحی این بنا توسط یوهان بِرنارد فن ارلاخ  قرار گرفته شده است.

معماری باروک و ارتباط آن با استعمار

ظهور معماری باروک هم‌زمان با استعمار اروپا بود. در این دوره ثروت زیادی برای توسعه حاصل شد. به‌عنوان‌مثال، اسپانیا ثروت استعماری زیادی را به دست می­آورد و به همین دلیل است که سبک باروک در اسپانیا توسعه گسترده­ای پیدا کرد.

در فرانسه، پول حاصل از استعمار منجر به ساخت کاخ­ها توسط افراد قدرتمند و در نتیجه صنعتی شدن اقتصاد شد. صنعت، سازه­ هاي معماري را به وجود آورد كه از سبك باروك استفاده می­کردند.

یکی از اولین سازه­ هایی که در رم ساخته شد، کلیسای سانتا سوزانا بود که از سبک معماری باروک در آن استفاده‌شده است.

کاخ Caserta بزرگ‌ترین بنایی بود که در قرن هجدهم در اروپا بنا شد و آخرین اثر معماری باروک در ایتالیا است.

دستاورد­های معماری باروک

تعدادی از کلیساهای دوره باروک در رم دارای طرح ­هایی بودند که بر اساس الگوی ایتالیایی قصرهای سلطنتی با یک گنبد و شبستان متقاطع ساخته‌شده‌اند اما برخورد با معماری بسیار متفاوت از آنچه قبلاً انجام‌شده است، بود.

جیان لورن زو برنینی:

سایر ساختمان­ ها در دوره باروک و اواخر دوره باروک به‌عنوان تئاترهای شهری طراحی شدند. احتمالاً شناخته‌شده‌ترین نمونه چنین رویکردی، میدان سنت پیتر است که به‌عنوان هنر تئاتر باروک موردستایش قرارگرفته است. این میدان که توسط جیان لورن زو برنینی طراحی‌شده است، توسط دو ستون مستقل از ستون­ های مرکزی با محوریت یک مارپیچ مصری شکل می­گیرد.

فرانچسکو بورومینی:

رقیب برنینی، معمار فرانچسکو بورومینی، طرح­ هایی را ابداع کرد که به‌طور چشمگیری از ترکیبات عادی جهان باستان و رنسانس منحرف می­شد. نقشه­ های ساختمانی وی بر اساس شکل ­های پیچیده هندسی بناشده است. اشکال معماری وی غیرمعمول و مبتکر بوده است. همچنین در طراحی­ های معماری خود از نمادگرایی چندلایه نیز استفاده کرده است. شاهکار نمادین او کلیسای کم‌نظیر سان کارلو آ کواترو فونتان است که با یک طرح معماری پیچیده که تا حدودی بیضی‌شکل است، متمایز شده و به آن ریتم­ های دیواره­ای مقعر- محدب و پیچیده ای می­بخشد.

بخشی از میراث ماندگار هنر باروک، سبک معماری Beoux-Arts است که ترکیبی از طرح­ های نئو رنسانس و نئو باروک است.

معماری Beoux-Art در قرن نوزدهم ظاهر شد و توسط فارغ‌التحصیلان Ecole des Beaux-Arts، در پاریس رواج پیدا کرد. در ایالات‌متحده آمریکا، سبک Beoux-Arts توسط ریچارد موریس هانت و کاس گیلبرت معرفی شد.

 

ایناب را در اینستاگرام دنبال کنید

اگر نیاز به مشاوره  رایگان درزمینهٔ  نمای ساختمان دارید  با شماره 05142222550 و یا 09913377500 تماس حاصل نمایید.

همچنین می توانید از طریق واتساپ یا  تلگرام با همکاران ما در ارتباط  باشید.